(خصوصیات نسبی بیرانوند)

:
در این متن با بعضی از خصوصیات اخلاقی مردم لک و لر، بخصوص مردم ایل بیرانوند آشنا می شویم.
البته این خصوصیات نسبی است و شامل درصد زیادی از افراد می شود.

آداب و رسوم :

اقوام و طوایفی که در ایران زندگی می کنند، در عین تنوع آداب و رسوم، دارای وحدت، انسجام و یکپارچگی هستند. هر یک از این اقوام ضمن متجلّی کردن هنر، فرهنگ و تمدن این سرزمین، ویژگی های خاص خود را دارند که آنها را از دیگران متمایز کرده و به آنان هویت خاصی بخشیده است
آداب و رسوم هر قوم،طایفه و منطقه متأثر از فرهنگ و تاریخ آن مردم است. همان‌طور که هر انسان با انسان دیگر تفاوت های اساسی دارند، ایل بیرانوند نیز بسته به سنت و دیرینه‌ی خود، آداب و رسوم و رفتار های مخصوص به خود دارد. این رفتار ها می‌توانند برای مردمان دیگر جذابیت داشته باشند . گذشته تاریخی، حماسه های آبا و اجدادی، سرزمین نیاکان، زبان لکی، باورها و سنت های بومی، مفاخر و قهرمانان، اسطوره ها و میراث ادبی و هنری در مجموع فرهنگ عامه ایل بیرانوند و دیگر مردم لرستان را تشکیل می‌دهند. باید گفت فرهنگ عامه هر مردمی در حکم شناسنامه و هویت آن ها محسوب می‌شود و تعیین کننده خصلت ها، نشان دهنده عادات گذشتگان و بهترین عاملی است که اقوام و طوایف را به هم پیوند می‌دهد. این نزدیکی موجب صلح و دوستی و از بین رفتن کینه ها و دشمنی ها نیز گردیده.

مردم لر و لک زبان.
مردمی مهربان و صمیمی می باشند. انسان هایی هستند که دلشان از جنس نور است
محبت شان زلال و پاک و بی ریاست
و سخاوتشان به وسعت اقیانوس است…
حتی فرصت نوشیدن یک فنجان چای گرم در زمستانی سرد کنار آن‌ها
برای تمام زمستان و حتی گاهی برای تمام عمر کافیست!
همیشه هر انسانی را به عنوان هدف قبول می کنند، و از آنها به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف خود استفاده نمی کنند.

وقت شناس هستند.
به وقتش در زمان های گذشته فریاد زدند ،نسبت به حاکمان ظالم اعتراض کردند ،جنگیدند و کشته دادند ولی ساکت ننشسته اند.
دو چیز انسانیت را در وجود انسان ها از بین می برد:
۱: فریاد، وقتی باید سکوت کرد.
۲: سکوت، وقتی که باید فریاد زد

برتراند راسل

ساده و مثبت اندیش هستند .
در اجتماع همه را صادق می بینند، نه به این معنا که کم توجه باشند بلکه هوشیار و مطلع هستند ، چون خودشان با صداقت برخورد می کنند.انتظار دارند دیگران هم صادق باشند.

آدم های ساده را دوست دارم
بوی ناب “آدم” میدهند(سعدی)

زمین بهشت میشود روزی که مردم بفهمند هیچ دینی با ارزش تر از انسانیت نیست.

اگر دست دوستی به کسی می دهند پای دوستی‌شان می مانند،مگر اینکه طرف مقابل خدشه ای وارد کند.
تمام محبتت را بـه پای دوستت بریز نه تمام اعتمادت را. «حضرت علی علیه‌السلام»

عزمی راسخ دارند .
کسی كه دارای عزمی راسخ اسـت، جهان را مطابق میل خویش عوض می كند. «گوته».
در عزم خود انسان سه راه دارد: راه اول از اندیشه می‌گذرد، این والاترین راه اسـت. راه دوم از تقلید می‌گذرد، این آسان‌ترین راه اسـت. و راه سوم از تجربه می‌گذرد، این تلخ‌ترین راه اسـت.این جماعت بیشتر راه سوم را انتخاب می کنند.

تمام افکار خودرا روی کاری کـه دارند انجام میدهند متمرکز می کنند.

مردمی با جسارت و شجاع هستند.
داشتن شجاعت یک محرک برای رسیدن به خواسته هایشان است. در واقع این ویژگی اخلاقی به انها کمک می کند تا بتوانند به راحتی در برابر ظلمی که به آنها می شود سکوت نکنند.

شجاع بودن به این معنا نیست که از هیچ چیزی نترسند و هر کاری که می خواهند انجام دهند ،بلکه شجاعت به معنی نه گفتن به بدیها هم هست.

از تمام وقت و قدرت خود برای رسیدن به اهداف استفاده و سعی دارند از عقب افتادگی ها جلوگیری کنند.

در شرایط بد نمی مانند و دوباره سرپا می شوند و از فرصت هایی که برایشان ایجاد شده به خوبی استفاده می کنند.
به چیزهای بزرگ اهمیت می دهند.
از امور دشوار و پیچیده اجتناب نمی کنند. نقش های عالی” در زندگی خود بازی کرده اند
توانایی مواجهه با چیزهایی که آنها را می ترسانند را دارند.
آنها سرسخت هستند – حتی در روز سخت ودشوار کوتاه نمی آیند،
پشتکار دارند . برای رسیدن به هدف پر تلاشند ، چیزهایی که برای آنها هدف مهم است ، واقعاً همه چیز می شود.

جسوری هستند .
به این معنا که فرد کاری را که انجام می دهد در راستای اهداف و پیشرفت خود و جامعه باشد . جسارت در افزایش اعتماد به نفس به آنها کمک می کند.
آدمهای با جسارت وقتی که عمرشان به پایان برسد، با تمام وجود احساس می کنند “ از هیچ چیز متاسف و پشیمان نیستند.

روی خود حساب می کنند.

جسارت می تواند باعث ایجاد یک شخصیت قوی در فرد شود و او در هر موقعیتی می تواند روی خودش حساب باز کند و یک تکیه گاه محکم برای دیگران با شد.

دارای تفکر عمیق اند ، نمی‌توانند به چیزهای سطحی و معمولی قانع باشند.
کنجکاو هستند.
همیشه از یادگرفتن چیزهای جدید به وجد می‌‌آیند، علاقه‌ به یادگیری دارند و در نتیجه این افراد در مورد هر موضوعی اطلاعاتی هرچند اندک دارند.

زیاد نمی‌توانند صبور باشند. آنهاخودشان لحنی تند ولی بی غرض دارند به افرادی که لحن ملایم و آرام دارند، خوب پاسخ می‌دهند . اما بسیار پرحرارت و پرانرژی هستند.

تک‌رنگ هستند، در رفتارشان یک‌رنگ را نشان می‌دهند. درصدکمی دو رو و دورنگ هستند.

پای اعتقادات خود می ایستند.
باور و اعتقاد خود را، حتی اگر اکثر افراد یک جمع با آن مخالف باشند بیان می کنند .

. محکم و مقاوم هستند.

دوستان صمیمی هستند.
اغلب روابط دوستی محکم و عمیقی دارند زیرا دوستان آن ها می دانند این افراد ، ناراحتی یا انتقادات خود را به صورت رو در رو مطرح خواهند کرد، این سطح از صداقت باعث ایجاد روابط سالم و عمیق تری می شود.

قابل اعتماد هستند.
هنگام کمک کردن و مشاوره دادن به دیگران از ته دل صحبت می کنند و می توان به حرف های آن ها اعتماد کرد، آن ها هرگز برای خوش آمد دوست یا اطرافیان حقیقت را پنهان نمی کنند و از روی ترس یا چاپلوسی حرف های به ظاهر زیبا اما دروغین به زبان نمی آورند.

. با دیگران مهربان هستند
در بدترین شرایط نیز صداقت خود را حفظ می کنند.
درباره دیگران قضاوت نمی کنند.

اعمال آن ها رساتر از سخنان آن هاست
حرف و عمل این افراد یکی است، به هر آن چه می گویند عمل می کنند و هر آن چه انجام می دهند با کلام آن ها هماهنگ است.
مسئولیت کارهای خود را به عهده می گیرند.

کم توقع هستند
آدم های صاف ،صادق و فروتنی هستند، آن ها به دیگران کمک می کنند و سعی می کنند گره از کار دیگران باز کنند اما هرگز در قبال آن انتظاری ندارند.

عدالت برای آن ها مهم است. برای عدالت می جنگند و معتقدند مادامی که در مسیر حق مبارزه می کنند به هدف خود رسیده و پیروز می شوند.

آزادی را دوست دارند.
کسی که آزادی می جوید زندانی برای اندیشه های دیگر نمی گسترد .

حکیم ارد بزرگ.

آزادی یکی از بهترین و بالاترین نعمت هایی است که نباید از هیچ مخلوقی سلب گردد. هر انسانی می تواند تعبیری متفاوت از آزادی و آزادگی داشته باشد. در طول زندگی بشری انسان های بسیاری بوده اند که در مسیر آزاده خواهی مرارت و سختی تحمل کردند تا خود و دیگران را به این حق مسلم برسانند و در این راه انسان های زیادی از بین رفته اند ،مردم لک و لر بخصوص ایل بزرگ بیرانوند هم مانند سایر آزادگان از این قافله جا نمانده . چرا که همواره افراد زیاده خواهی بودند که میل به تصاحب همه چیز داشته اند و دیگران را نادیده و فرصت زندگی آزاد را از مردم گرفته اند.

آدم‌ های شاد و مهربانی هستند. در هر جمعی که قرار بگیرند محبوب‌اند و همه دوست دارند با آنها وقت بگذرانند. آنها متواضع، صمیمی و یاری‌رسان‌اند.

حسود نیستند و وقت‌شان را با غرزدن و شایعه‌پراکنی تلف نمی‌کنند.
به‌راحتی وقت و توجه‌شان را در اختیار دیگران قرار می‌دهند. ویژگی‌های این‌چنینی تنها می‌تواند در حس خشنودی عمیق آنها ریشه داشته باشد.
آنها روحیه‌ی همکاری دارند. به تسلط‌داشتن بر دیگران اهمیت نمی‌دهند، بلکه در کنار دیگران قرار گرفتن توجه دارند.

یکی از ویژگی‌های این آدم ها، داشتن لبخند زیبا است. با تمام وجود و با تمام انرژی‌شان لبخند می‌زنند. خنده‌ی واقعی هیچ‌وقت نمی‌توانند مصنوعی باشند.

آنها احساسات و افکار متعادلی دارند.

کوچک‌ترین اتفاقات خوشایند زندگی را جشن می‌گیرند. در عین حال آنها به بسیاری از موارد جزئی که برای خیلی‌ها آزاردهنده است اهمیت نمی‌دهند. آنها می‌دانند چه چیز ارزش لذت‌بردن دارد و از چه مسائلی باید چشم‌پوشی کرد. قادرند بین خوشی‌ها و ناخوشی‌ها توازن برقرار کنند؛ در نتیجه با دید مثبت به زندگی، می‌توانند هر مشکلی را به فرصتی برای رشد تبدیل کنند.

با آدم های شاد دیگر در ارتباط هستند.

در زمان حال زندگی می‌کنند. وقت خود را صرف فکرکردن درباره‌ی گذشته و آینده نمی‌کنند.از موقعیت خود راضی هستند.
. نسبت به آنچه در لحظه درحال روی‌دادن است کاملا آگاهند و احساس خشنودی می‌کنند. موقعیت‌های خوش و ماجراجویانه‌‌ی زندگی را در می یابند. این تنها بخش کوچکی از حضور پرانرژی آنها در همه‌ی موقعیت‌های زندگی‌شان است.

برای کسب اطلاعات جدید، همیشه به دنبال نوع نگاه تازه‌ای هستند.
احساسات دیگران عمیقا برای آنها مهم است چون می‌دانند با حذف تمایلات شخصی‌شان نتیجه‌ی بهتری برای همه به‌وجود خواهد آمد.

در مقابل زورگو یان به راحتی تسلیم نمی شوند.
معمولاً ظلم را تجاوز به حقوق دیگران و ضایع کردن حق معنی می‌کنند.
به آنچه که در توان دارند یقین و اعتماد دارند؛ چرا که با اعتماد به نفس به دشمن قلدر و زورگو می شود غلبه کرد.

روی نگاه‌های خود کار کرده و طوری محکم و راست به چشم‌های زورگو زل می زنند که بفهمد او برای خود کسی هست.در پشت نگاه نافذشان نشانه‌های شکست‌ناپذیری نهفته است.

با روحیه و افکار مثبت خود، زورگوها را بیمار و سر در گم می کنند

به خود و توانایی‌ها خود ایمان داشته ، خود را جذاب، مقتدر، پرارزش، مهربان و لایق می دانند، تصوری واقعی از ارزش‌ها، هدف‌ها و شایستگی‌های خود دارند.

مهمان نوازند.
مهمان نوازی در فرهنگ ایرانی بخصوص اقوام لک و لر امری پسندیده و ریشه دار است . در فرهنگ مردم ايران صفت های پسنديده بسياری وجود دارد که‌ در‌ رفتارهايی اجتماعی طـبقات مـختلف جامعه ايرانی نمايان‌ می شود‌. به گواه تاريخ، ايرانيان همواره به ادب، اخلاق، انسانيت و حسن معاشرت معروف و مقيد بوده اند. مهمان نوازی يکی از اين صفات‌ ارزنده‌ يی است که بخش مهمی از فرهنگ شـفاهی و مـکتوب‌، ادبـيات‌ و اصول اجتماعی و روش هاي اندرزی را در زنـدگی مردم لک و لر بخصوص ایل بیرانوند به خود اختصاص می دهد.

راست‌گو هستند.
راست‌گویی یک ویژگی خوب است که فراتر از بیان حقیقت است. راست‌گویی به معنای زندگی کردن در راستای حقیقت و راستی است.
این امر به معنای انتخاب راستی و درستی و قابل اعتماد بودن در همه تعاملات، ارتباطات و افکارشان است. صادق بودن نیازمند راستی و اصالت است.

وفادارند.
نسبت به عزیزان، دوستان ، جامعه،کشور و هر کسی که با آن‌ها رابطه دارد پایبند و وفادارند.

با احترام هستند. با خودشان و دیگران با ادب، احترام ،متانت و مهربانی رفتار می‌کنند.

تواضع دارند.
در واقع به واسطه‌ی تواضع خودشان را در قیاس با افراد یا موقعیت‌های دیگر خیلی بهتر و بالاتر ارزیابی نمی‌کنند.

دلسوز اند.
احساس همدردی و ترحم عمیق نسبت به رنج و مشقت دیگران دارند .

با انصافند. به واسطه‌ی درک، بصیرت، دلسوزی و صداقت و همچنین بر اساس مصلحت جمع تصمیم‌گیری می کنند.

اصالت دارند. خود واقعی‌شان را بدون تظاهر و سانسور به دیگران ابراز می کنند.

باسخاوتند.
به صورت آگاهانه و خودخواسته زمان، انرژی، احساسات یا دارایی خود را بدون انتظار دریافت چیزی ، به دیگری ارائه می‌دهند.

بخشنده اند.
توانایی بخشیدن به خود و دیگران نشان می‌دهد که دیدگاه متعادلی به طبیعت انسان و خطاهای ذاتی همه انسان‌ها داشته باشند.

آنها می‌توانند کینه‌ها و کدورت‌ها را کنار بگذارند. آنها آگاهانه تصمیم می‌گیرند تا از رنجش و عصبانیت خود نسبت به کسی که خطایی مرتکب شده، بگذرند.
بخشش ممکن است شامل عفو، ترمیم رابطه یا آشتی هم باشد

ملاحظه‌گر هستند.
در واقع به واسطه‌ی این ویژگی به دیگران اهمیت می‌دهند و به دنبال درک احساسات آن‌ها در موقعیت‌های مختلف هستند تا رفتار خودشان را بر آن اساس منطبق کنند.

خلاق هستند و ایده دارند. به دیگران و محیط کار و زندگی خود ایده میدهند. استقلال دارند، اهداف مناسبی در سر می پرورانند. افرادی که وابسته هستند، نمی‌توانند اهداف درستی را برای آینده خود و دیگران برنامه‌ریزی کنند.

با داشتن توانایی و یادگیری مهارت حل مشکلات، زود تسلیم نمی‌شوند و سعی می‌کنند راه حلی مناسب را برای حل مشکلات پیدا کنند. حتی به تکرار مکررات هم نمی‌پردازد ، برای حل مشکلات ابداع و تنوع در تصمیم‌گیری دارند.

با گذشت هستند.
سخت و غیر قابل‌انعطاف نیستند. در عین حال خشم خود را بروز میدهند.
افرادی که مدام خشمش را فرو می‌خورند و جرئت بروز احساسات خود را ندارند، عادی و سالم نیستند.
البته بروز خشم باید بدون صدمه و اهانت به خود و دیگران باشد و نباید ذره‌ای به شخصیت خود یا دیگران لطمه بزند.

قدرت مدیریت محیطی را که در آن زندگی و کار می‌کنند ، دارند. با فکر کردن و تحلیل رفتارهای اعضای خانواده، دوستان، همکاران و ... ، تلاش می‌کنند شرایط زندگی را برای اطرافیانشان مطلوب‌تر کنند.
یک مدیریت ذاتی دارند.

ورزش می کنند

برای حفظ تناسب اندام ، آمادگی جسمانی و ذهنی ، قدرت بیشتری در خود حس کردن، اعتماد به نفس و روحیه بر تری طلبی به ورزش اهمیت می دهند.

روحیه ی جنگجویی و مبارزه طلبی در حرکت ملی.
استعمار برای اینکه بتواند به مدت زیادی در یک کشور و یا ملت حکومت کند و سلطه داشته باشد در آن جامعه به ، ریشه کن کردن دو عامل می پردازد.
ایجاد فکر استقلال طلبی(اعتماد به نفس)
و حس جنگندگی(عامل عملی )

روحیه ی مبارزه طلبی و تلاش برای پیروزی احتمالاً در خون آنها است.
میل به غلبه بر چالش ها . این کار به آنان فرصت می دهد مهارت ها و خلاقیتشان را به رخ دیگران بکشند.

موسیقی پدیده ای جهان شمول است، به طوری که هیچ قوم و جامعه ای بدون موسیقی وجود ندارد. بدون تردید موسیقی جزیی از فرهنگ هر جامعه را تشکیل می دهد. و از این رو می توان گفت؛ این پدیده همانند زبان و دیگر عناصر فرهنگی جزیی جداناپذیر از زندگی انسان به شمار می آید. موسیقی با توجه به ابعاد آن، یعنی موسیقی آوازی و سازی چون تار و پود در زندگی مردم تنیده شده است.

نوای موسیقی و نغمه های شاد در جشن عروسی، نوای تنبور در مراسم دینی، نوحه خوانی در مراسم تاسوعا و عاشورا، سرودن لالایی توسط مادران، مویه سرایی هنگام مرگ عزیزان، همه حاکی از نقش موسیقی در ابعاد گوناگون زندگی مردم لرستان است.
موسیقی لرستان از تنوع و پیشینه‌ای کهن برخوردار است که به دو بخش کلی، موسیقی‌های آوازی (کلامی) و موسیقی‌های سازی تقسیم می‌شود.
موسیقی کلامی لرستان به دو گویش شیرین لری و لکی خوانده می شود که خیلی هم متنوع ودارای جایگاه می باشد..

مراسم سوگ و سوگواری

مراسم سوگ و سوگواری برای عزیزان از دست رفته را در استان لرستان پُرس یا چَمر می نامند. واژهٔ پرس ریشهٔ اوستایی دارد؛ زیرا زرتشتیان ایران مراسم سوگ را پُرسه می گویند. مردم استان در مراحل مختلف سوگواری خویشاوندان، همسایگان و آشنایان، شرکت و حضور فعال داشته و دارند.

دلجویی و احساس همدردی با بازماندگان موجب کاهش رنج و مصیبت آنان می گردد. از طرفی نیز موجب همبستگی و یکپارچگی هر چه بیشتر مردم محل می شود .خیلی وقت ها شرکت در مراسمات فاتحه خوانی علاوه بر همدردی وتسلا دارای کمک و کارکرد اقتصادی نیز هست؛ چرا که افراد با کمک های مالی خود ،نقدی و غیر نقدی، به بازماندگان کمک می کنند تا خانواده متوفی را به روال عادی زندگی برگردانند.

احترام به بزرگان.

بزرگان ایل بیرانوند در دوره‌ها و در طوایف مختلف جایگاهی ویژه داشته‌ و دارند .ریش‌سفیدان در جامعه دارای جایگاه و منزلت اجتماعی زیادی هستند، در بحث مسائل اجتماعی به‌عنوان چهره معتمد، کدخدا، ریش‌سفید و فصل‌الخطاب مسائل اجتماعی به‌ویژه در حل منازعات و مجادلات نقش‌آفرینی می‌کنند.ریش‌سفیدان به‌خاطر اعتباری که میان مردم دارند در امور مهم‌ و حساس‌ هم به کمک سیستم‌های قانونی و نظارتی آمده ،به‌طوری‌که افراد معتمد و مصلحت‌اندیش محلی هنوز هم در کنار دستگاه‌های امنیتی و قضایی در ایجاد امنیت پایدار در منطقه نقش‌آفرینی می کنند. بزرگان در مواقعی‌ که خطر و ناامنی احساس می‌ شود ،بهترین پناهگاه برای مردم هستند.
بزرگی تنها مختص و مخصوص به ریش‌سفیدان نیست بلکه افراد کم سن و سال‌ که دارای اندیشه می باشند نیز در زمره بزرگان هستند.
: بزرگی به پول، مال، ثروت و جایگاه اداری نیست؛ چراکه بزرگان چهره‌هایی هستند که علاوه‌بر داشتن خلاقیت و وجهه اجتماعی، دارای اصالت خانوادگی نیز هستند.
: بزرگان بسیاری از ناملایمات و نامهربانی‌ها را با دل رئوف خود می‌پذیرند، زود گذشت می‌کنند و اهل تعامل و تبارشناس هستند.

بزرگان تجربه سر بالایی‌ها و سرازیری‌های روزگار را در اختیار جوانان قرار می‌دهند.
بین طوایف ظرفیت ریش‌سفیدان برای فرهنگ‌سازی به‌ کار گرفته می شود.وقوع نزاع‌های دسته‌جمعی و طایفه‌ای از مشکلاتی هستند که با کمک بزرگان محلی حل وفصل می شوند.